Ghengis Khan the GREAT MAN

Vandaag vertrekken we om 11:30 weer richting de rivier met onze bagage waar we na de bruggen zullen worden opgepikt door Oggy in de bus om naar UB te rijden. Eindelijk zullen we het vakantie huisje te zien krijgen wat we al in januari 2018 hebben geboekt via AirB&B, en waar we de laatste dagen van ons bezoek aan Mongolië zullen verblijven.
Maar eerst nog even een bergtop beklimmen voor een TOP-view over de uitgestrektheid van de vallei. Bij het krieken van de dag de bergschoenen aan en ter toppe getogen, men blijft zich vergissen over bereikbaarheid van een top als je niet in de bergen bent opgegroeid 
Zo’n top lijkt in een half uurtje te temmen tot je halverwege de helling en drie kwartier verder moet constateren dat je weer bent getrickt door het perspectief. Deze zuidzijde van de berg bezat slechts drie hoge dennen die groeiden in de smelt-water-loop-dalen. Voor de rest is zo’n helling begroeid met een korte grassoort en hier en daar een bosje van het één of ander oneetbare goedje. Schapen beklimmen dagelijks de hellingen dus een paadje omhoog was snel gevonden, opvallend dat schapen niet rechtstreeks omhoog rennen maar achterelkaar lopend zo’n helling zig zaggend bestijgen. Handig voor de wat ongeoefende wandelaar.
De kam van deze berg bestaat uit kale rotspartijen die als de kiezen van een prehistorisch dier omhoog staan, her en der een dennenboompje als een vergeten flosdraadje omhoog stekend. Uurtje later boven het Ger kamp en de vallei die als een treinmaquette zich onder mij uitrolt. Wederom een fantastisch uitzicht ook aan de andere kant van de heuvel – waar het gras tenslotte altijd groener is – waar veel meer bebossing was en er zicht was op de bron van de Terelj rivier. Aan de voet van de berg met een terras aan de oever van de rivier het uitgestrekte schitterende Terelj hotel, duurste hotel van de hele vallei horen we later.
Langs en over de ‘kiezen’ klauterende kon ik langs de kam lager komen om later langs de lange helling weer richting het Ger kamp te lopen. Net voor het ontbijt liep ik het kamp weer op en kon extra genieten van een heerlijke kop thee.
Na het ontbijt spullen inpakken en inladen in de Cruiser, het water was iets gezakt maar toch kon de auto nog niet door de rivier rijden en werden we bij de brug afgezet. Aan de overkant gingen we lunchen in een totaal leeg restaurant waar we een eenvoudige maaltijd voorgezet kregen. Even later reden er opeens twee auto’s voor ons het parkeerterrein op, het waren de vrouw en broer van Tsengelbaayar. Helaas was de bus van Tsengelbaayar vlak na zijn vertrek van ons afzetpunt defect geraakt, de motor was zonder koelmiddel komen te zitten waardoor hij onherstelbaar beschadigd was. Tsengelbaayar had met enige moeite een lift naar UB gekregen, daar een sleeptruck kunnen regelen, weer terug naar Terelj gereden om het busje op te halen en weer terug naar UB om de bus te parkeren op een veilige plaats. 07:00 kwam Tsengelbaayar eindelijk thuis om een uurtje later al weer op weg te gaan naar een volgende tour met toeristen in het oosten van land. Later horen we van hem dat hij op zoek moet naar een nieuwe motor, helaas is een nieuwe motor voor hem onbetaalbaar en van de ruilmotoren uit Korea weet niemand de historie dus kan de motor goed zijn tot net over de drempel, waarna de garantie vervalt …….

Enfin wij mochten in twee personenauto’s stappen die ons naar een heel speciale rotsformatie brachten, stenen waren op zo’n wijze gestapeld door erosie en afbrokkeling dat er al zolang als men kon herinneren een enorme schildpad in die vallei lag. DE toeristische attractie van deze regio en hordes mensen kwamen van heide en verre om te fotograferen of gefotografeerd te worden voor deze stille vriendelijke kolos. Zo ook wij.
De volgende halte was een ENORM beeld van GHENGIS KHAN, de grootste veldheer van de historie, die het voor elkaar kreeg om een land onder zich te krijgen dat van de Japanse zee in het oosten door liep tot aan Warschau in het westen. Slechts een longontsteking waar Ghengis aan overleed op jonge leeftijd heeft weten te voorkomen dat het hele westen Mongools zou spreken, zelfs de kardinalen van Europa in die tijd moesten erkennen dat niets het enorme leger van Ghengins kon stoppen……
Een uurtje naar het oosten kregen we inderdaad een beeld in het vizier dat steeds groter en groter werd naarmate we naderde. Ongelooflijk groot en blinkend stond het daar te staan, Ghengis de grote Khan op zijn paard waarvan je over de manen naar de kop kon lopen om van het uitzicht te genieten. Onderaan de heuvel waar het beeld bovenop stond was een adelaarjager neergestreken met zijn vogels die je voor een kleine vergoeding op je hand kon laten zitten. Normaal ben ik niet voor dit soort dingen maar dit keer kon ik het niet laten.

De jongelui klommen allen langs de manen omhoog via de binnenzijde van het beeld en hingen even later tussen de oren van Ghengis’paard naar beneden te roepen en zwaaien.

Half uurtje later weer in de auto’s en op weg naar UB en buitenwoning van Tsengelbaayar.
Wederom verbaasde wij ons over de drukte op de wegen rondom UB, waar je ook keek reden er auto’s en op de doorgaande wegen staan bijna continue wel ergens rijen auto’s te wachten op groene lichten of een teken van een verkeersagent. Soms lijken er verkeersregels te zijn die worden gehandhaafd maar vaak ook drukken auto’s zich van links of rechts voorrangsaders op, er van uitgaande dat de andere chauffeur liever ruimte geeft dan een deuk oploopt in zijn auto.
Voetgangers die oversteken moeten terdege op hun hoede zijn, zelfs bij gebruik van zebrapaden krijgen zij niet automatisch voorrang hier. Er zijn her en der waaghalzen die het op de fiets proberen, over de middenstrook of voetpaden, slingerende tussen de rijen in file staande auto’s, vaak met een doekje voor het gezicht om nog enigszins de verontreiniging buiten te houden. Ja helaas is UB DE meest lucht verontreinigde hoofdstad van de wereld, niet een titel om trots op te zijn! De regering heeft allerlei maatregelen ingesteld om hier wat aan te doen; verkeer met een nummerplaat eindigende op 1 of 5 mogen niet rijden op de maandagen in UB, verkeer met nummers 2 en 8 niet op dinsdagen, etc. etc. Ik weet niet in hoeverre dit wordt aangehouden door chauffeurs maar langs al de wegen naar de stad staan politieposten opgesteld om ook dit te controleren, want wat wij hebben gemerkt is dat politie vooral iedere chauffeur controleert op alcohol gebruik. Hiervoor hebben ze een klein blaas apparaatje, iedere chauffeur wordt door de controlerende politie agent netjes met een kort saluut begroet en blaast daarna op een soort platte sensor. Na een piepje mag er worden doorgereden en blaast de volgende chauffeur op de zelfde plaats op de sensor, het hoofdstukje over hygiëne is mogelijk nog niet doorgenomen dat iedere chauffeur het zelfde blaasfrontje gebruikt….
Net zoals 18 jaar geleden is alcohol nog steeds een groot probleem, nu is er ook nog eens overmatig drugsgebruik bijgekomen. Tot voor kort hoefde je als Mongoolse reiziger geen visum voor Rusland aan te vragen, iedereen kon zo de grens over wandelen of reizen, geen controle. Hiermee werd de weg voor drugs traffic wel heel makkelijk. De laatste 3 jaar moeten er wel visa aangevraagd worden en is er hierdoor iets meer controle, helaas zijn er al velen verslaafd en is de kleinere en georganiseerde misdaad en corruptie toegenomen. Ook hier werd vooral het principe van “eerst gratis verstrekken tot verslaving optreed” toegepast door de handelaren…….!!

Verder wil de regering zo snel mogelijk al de Ger-woningen de stad uit. De Ger-bewoners koken en verwarmen hun Gers op kolenkachels waardoor er enorme wolken roet en as de lucht in wordt geblazen. Merken wij nu in de zomer al dat de lucht in UB altijd wat bedompt en stoffig is, in de winter is er haast niet meer buiten te lopen zonder zakdoek voor je neus en mond, helaas zijn de roetdeeltjes zo klein dat een lapje voor je mond niet echt helpt en in de lente liggen de ziekenhuizen vol met hoestende inwoners, vooral zwangere vrouwen en jonge kinderen zijn de dupe. Doodzonde van deze verder schitterende stad met hartelijke inwoners.

Het was gelukkig nog licht toen we bij de woning van Tsengelbaayar aankwamen, ongeveer 15 kilometer ten noorden van het centrale plein in UB. Deze 15 kilometer leidt door de buitenwijken van UB en langs de weg liggen daar eerst nog de sjiekere kantoren en appartementen, daarna zie je al her en der tussen de woontorens Ger-woningen verschijnen die naarmate we verder rijden steeds meer de overhand beginnen te krijgen. Uiteindelijk rijden we langs zogeheten ‘Ger-districten’. Kleine tuintjes met daarop vaak een hutje of laag huisje in al de staten van onderhoud en ontbinding, de Ger soms nog zichtbaar maar meestal verkocht om de warmere huisjes te kunnen bouwen. De tuin zelf meest grassig of – na regenbuien – drassig. Soms een autowrak of andere oude rommel naast het huisje maar altijd een klein vierkant gebouwtje iets verder van het huisje, de latrine.
Al de tuintjes zijn omgeven door een dichte schutting van houtenplanken, zo worden grenzen aangegeven en tevens is er dan enige bescherming tegen ongewenste nachtgasten zoals beschonken mannen en vrouwen of straathonden. Onverharde straten en steegjes lopen schijnbaar kriskras tussen de schuttingen door, rechts van de weg richting de rivier en links van de weg de berghelling op. Water is er natuurlijk niet en we zien af en toe vooral kinderen sjouwen met 20 liter watertonnen, op weg van de rivier naar huis. De enorme kou in dit land maakt de aanleg van een goed watersysteem erg moeilijk.
Naadloos sluit het Ger-district aan op het vakantiehuizen-district en je moet goed kijken waar nu precies de grens ligt. De vakantiehuizen staan mogelijk iets meer gestructureerd langs de onverharde weggetjes maar omdat de huisjes er in allerlei vormen en maten, kleuren en structuren staan en ook hier weer in meer of mindere staat van onderhoud, wordt het de bezoeker niet eenvoudig gemaakt waar die grens zich nu precies bevindt.

Het huis van Tsengelbaayar maakt daarop niet echt een uitzondering als we er na de autorit vanaf het Ghengis Monument voor staan. Het huisje oogt wat rommelig vanwege de uitbouwtjes die ook zelf weer zijn uitgebouwd maar eenmaal blijken er hierdoor diverse kamers te zijn ontstaan.Het oppervlak van de tuin is zo’n 700 vierkante meter, ligt in Noord – Zuid richting met een lengte van 27m en diepte van 24m. Wat meteen opvalt zijn al de boompjes die in één derde van de tuin staan en de hele zuid west hoek van de tuin vullen, hierdoor oogt de tuin veel leuker dan al de omliggende tuinen en regelmatig vliegt er ook een vogeltje tussen de takken waar natuurlijk heel wat insecten zijn te vinden. Wat ook meteen opvalt is de fikse kas die de zuid-oost hoek van de tuin vult voor zeker één derde. In de kas allerlei groenten en wat fruit, komkommers en aardbeien uit eigen tuin! Staan regelmatig op het menu. Aan de zuidkant van de kas staat de buiten WC die wij deze dagen veelvuldig gebruiken. Het huisje staat tegen de schutting aan de noordzijde gebouwd en doet denken aan de vakantie huisjes op Ameland of Friesland van vroeger. Een twee verdiepingen hoofdgebouwtje van 13 bij 4 meter met naar het midden van de tuin gericht een uitbouw over de hele lengte met de keuken, een extra zitkamertje en twee halletjes. Beneden de woonkamer van 9 x 4 en een slaapkamer van 4 x 4, daarvandaan een klein draaitrapje naar de zolder die uit één grote ruimte bestaat en waar 2 twee persoonsbedden en 2 eenpersoonsbedden staan. In de beneden slaapkamer staan nog eens 2 twee persoonsbedden en in de woonkamer ook nog een twee persoonsbed. Al de meiden slapen op de zolder, de jongens in de slaapkamer en wij slapen in de woonkamer. Het bijzonderste aan deze woning, of eigenlijk aan deze plek, is de eigen waterbron die geboord is. Volgens Tsengelbaayar haalt de pomp van 75 meter diepte het water omhoog stort het in een grote watertank waarvandaan het water dan weer het huis ingaat. Helaas is in een afgelopen winter het hele pijpen gebeuren kapot gevroren dus de binnen WC en douche werken niet. Er kan wel water uit de kranen komen als er een kleine pomp wordt aangezet als men water nodig heeft. Tsengelbaayar vroeg mij dringend NIET te vergeten de pomp ook weer uit te zetten na het watergebruik omdat deze anders zou verbranden. Voor de rest zijn al de faciliteiten aanwezig, keuken is elektrisch, koelkast vriezer oven magnetron waterkoker zelfs een combi waterkoker/koeler waar continu kokend water of gekoeld water uit te halen is. Broodrooster voor de jongelui, alles perfect in orde. Aan het einde van de onverharde weg die evenwijdig loopt met de grote doorgaande weg zo’n 50 meter oostelijker, ligt voor de verandering WEL een verharde weg die linksaf verder de berg opgaat naar al de andere huisjes in deze regio en rechtsaf aansluit op de hoofdweg met op de hoek een kleine supermarkt voor de hoognodige boodschappen. Over de hoofdweg rijden bussen richting de stad en (zoals altijd al in Mongolië het geval is) wil iedere eenzame chauffeur je wel een betaald ritje geven richting de stad. Prima plekje dus en na de indeling van kamers en bedden lagen we vroeg te slapen, o ja bij het huisje komt ook een moeder die de kas verzorgt en het waterpeil van een tank aan vult waar de pomp zijn water uit haalt. Helaas spreekt zij nog slechter Engels dan wij Mongools dus ontstaan er nogal eens misverstanden over het één of ander. Ze zorgt voor de kinderen van Tsengelbaayar door de weeks en komt zo rond 19:00 uur hier in het huisje aan, slaapt in de kleine zitkamer en hanteert een Herbal-live dieet van vooral veel water, eieren, lente-uien en af een toe een tuinboon. Van de maaltijden die wij haar aanbieden laat ze meestal de helft staan maar verder is het een lieve vrouw die zich mogelijk ook opeens geconfronteerd ziet met een groep buitenlanders die de taal niet machtig zijn.
Van zonsondergangen niet veel meegekregen deze avond want we lagen er al vroeg in en morgen ontmoeten wij Oyuuna, de vrouw die bij ons thuis op de jongelui paste en hielp met schoonmaak etc. We zijn erg benieuwd hoe het haar en haar familie gaat na 18 jaar!